ChatGPT, еден од најкористените алатки за разговор со вештачка интелигенција, сѐ почесто се користи како виртуелен советник, пријател, па дури и психотерапевт.

Истражувањата покажуваат дека генерацијата Z има тенденција да користи вештачка интелигенција на емоционално ниво, при што дури една третина од младите лица ја користат како начин за справување со осаменоста. Оваа појава ги загрижува експертите кои предупредуваат дека прекумерната зависност од AI може да доведе до отуѓување и нарушување на способноста за воспоставување автентични меѓучовечки односи.

Дигитална утеха или емоционален ризик?

Многумина ја избираат вештачката интелигенција затоа што нуди комуникација без осуда, можност за искреност и брзи одговори. За некои, таа е побрза и поразбирлива од партнерите или пријателите. Сепак, психолозите нагласуваат дека ваквиот пристап може да создаде илузија на взаемност, додека во реалноста се губи суштината на човечката интеракција – емпатијата, интуицијата и личниот контакт.

Проблемот не е само во самиот технолошки напредок, туку и во сѐ поретките социјални интеракции. Сѐ помалку време се поминува во лична комуникација, а сѐ повеќе на екрани. Оваа промена ја олеснува појавата на емоционална зависност од дигитални алатки, дури и во интимен контекст.

Кога вештачката интелигенција станува партнер

Илустративен пример е приказната за 28-годишната Ајрин, која признава дека ја пронашла емоционалната замена за својот поранешен партнер токму во разговорите со ChatGPT. Според експертите, ваквите појави го одразуваат растечкиот јаз меѓу реалноста и очекувањата, особено кај младите кои бараат „совршен партнер“ без конфликти и разочарувања.

Но критичарите посочуваат дека вештачката интелигенција, иако способна за анализа и објективни совети, не може да го замени човечкото чувство, несовршеностите и предизвиците што ја прават една врска вистинска.

Баланс меѓу технологија и човечност

Додека напредокот на вештачката интелигенција нуди големи можности, останува предизвикот да се најде рамнотежа меѓу технолошката поддршка и човечките вредности. Емоциите, блискоста и автентичната комуникација не можат целосно да се заменат со алгоритми, без разлика колку тие стануваат софистицирани.

Психолозите препорачуваат умереност и свесност – користење на AI како алатка, но не и како замена за човечки односи.