На 22 ноември 1963 година светот бил шокиран од веста дека американскиот претседател Џон Кенеди бил убиен додека бил во посета на Далас со неговата сопруга. Овој атентат е еден од најшокантните настани во политичката историја на САД, а сликите направени на денот на трагедијата станаа дел од глобалната култура, гледани од милиони луѓе ширум светот.
Еден од луѓето кој можеби повеќе бил запознат со снимките од тој кобен ден бил Абрахам Запрудер, човекот кој ја снимил едната од најдеталните снимки од атентатот.
Што всушност е филмот на Запрудер?
Абрахам Запрудер, Украинец кој бил обожавател на Кенеди, планирал да ја сними поворката на Кенеди низ Далас, избирајќи место на височина. Од својата позиција, Запрудер успеал да го сними во боја моторниот караван додека минувал низ „Maple Street“ (Улица на брестот).
Меѓутоа, снимката што ја снимил била многу пострашна отколку што некој можел да очекува. Додека Запрудер снимал, претседателот Кенеди бил смртно застрелан од атентаторот Ли Харви Освалд.
Оваа вознемирувачка снимка го прикажува моментот кога Кенеди бил застрелан, како и моментот кога неговата сопруга Џеки Кенеди била видена како собира делови од главата на претседателот додека агент на Тајната служба се качувал во автомобилот.
Со оглед на деталите што ги прикажува филмот на Запрудер во врска со смртта на Кенеди, не е изненадувачки што 26 секунди од оваа снимка станаа клучни за понатамошната истрага.
Филмот бил клучен доказ за време на Комисијата на Ворен во 1963 година, која заклучи дека Освалд дејствувал сам, а Запрудер дури бил наречен „предок на сите граѓански новинари“ во медиумите.
Што се случило со Абрахам Запрудер?
Како човек кој го снимил клучниот доказ, Запрудер бил повикан да сведочи за време на Комисијата на Варен, а подоцна и за време на судењето на Клеј Шо во 1969 година. Се верува дека Запрудер бил длабоко погоден од смртта на Кенеди, а една приказна од 2013 година во „The Guardian“ наведува дека сликите го „прогонувале“ во следните години. „Го видов тоа безброј пати“, рекол тој во своето сведочење пред Комисијата на Варен, додавајќи: „Всушност, имав кошмари. Сцената се појавуваше секоја вечер – се будам и го гледам тоа“.
Покрај тоа што ја предал снимката на владини претставници, Запрудер ја продал и на уредникот на списанието „LIFE“, Дик Столи, кој се сеќавал како Запрудер бил загрижен дека филмот ќе биде „експлоатиран“ доколку падне во погрешни раце.
„Тој беше многу загрижен дека [филмот] ќе биде експлоатиран или искористен на начин што би го сметал за одвратен и ужасен ако падне во погрешни раце“, изјавил Столи за „People“ за размената со Запрудер. Можевте да го видите тоа, човекот беше во агонија“, изјавил подоцна Столи.
Иако Запрудер не ја исклучил можноста да заработи од видеото, тој не сакал јавноста да го види целиот ужас кој тој лично го доживеа. Поради оваа причина, тој поставил услов сликичката „313“ на која се гледа смртоносниот истрел во главата, да биде скриена од јавноста.
Овој претприемач починал во 1970 година од рак на 65-годишна возраст, а наводно никогаш повеќе не користел камера. Филмот на Запрудер сега се смета за еден од најпрочуените филмски снимки во историјата.
