Сега едно од најсветите места во Египет, почитувано од евреите, христијаните и муслиманите е во центарот на спорот околу плановите да се претвори во огромен туристички проект, пишува „BBC News“.

Позната локално како Џабал Муса, Синајската гора е местото каде што се вели дека Мојсеј ги примил Десетте заповеди. Многумина исто така веруваат дека тоа е местото каде што, според Библијата и Куранот, Бог му зборувал на пророкот од горечката грмушка. Исто така, таму се наоѓа манастирот Света Катерина од 6 век, управуван од Грчката православна црква. Но се чини дека неговите монаси ќе останат откако египетските власти, под притисок од Грција, ги демантираа плановите за негово затворање.

Сепак, постои длабока загриженост во врска со трансформацијата на ова долго време изолирано пустинско место, кое е дел од светското наследство на УНЕСКО. Се градат луксузни хотели, вили и трговски центри, што претставува закана за традиционалната бедуинска заедница, племето Џебелија. Познати како Чувари на Света Катерина, тие веќе сведочеле на уривањето на своите домови и туристички еко-кампови со мала или никаква компензација. Дури биле принудени да ги преместат посмртните останки од локалните гробишта за да направат место за нов паркинг.

Наметнат развој

Иако проектот е претставен како неопходен одржлив развој за поттик на туризмот, тој им е наметнат на бедуините против нивна волја, тврди Бен Хофлер, британски патописец кој работел со синајските племиња. „Ова не е развојот што го гледаат или бараат Џебелиите, туку како изгледа кога е наметнат од горе надолу за да им служи на интересите на надворешни страни, а не на локалната заедница“, изјави тој за Би-би-си.

„Се гради нов урбан свет околу бедуинското племе со номадско наследство“, додаде тој. „Тоа е свет од кој отсекогаш избирале да се држат настрана, свет на чија изградба не се согласиле и свет што засекогаш ќе го промени нивното место во нивната татковина“, истакна Британецот.

Дипломатски спор со Грција

Грција беше најгласна во своето противење на плановите на Египет поради нејзината поврзаност со манастирот. Тензиите ескалираа во мај кога египетскиот суд пресуди дека манастирот Света Катерина – најстариот континуирано користен христијански манастир во светот – се наоѓа на државно земјиште. Судиите, по децениски спор, одлучија дека манастирот има само „право да го користи“ земјиштето.

Атинскиот надбискуп Јероним II, поглавар на Грчката црква, ја осуди пресудата. „Имотот на манастирот се запленува и експроприра. Овој духовен светилник на православието и хеленизмот сега се соочува со егзистенцијална закана“, рече тој. Манастирскиот надбискуп Дамијанос ја нарече одлуката „тежок удар за нас… и срамота“.

Грчката православна патријаршија во Ерусалим потсети дека светото место добило писмо за заштита од самиот пророк Мухамед. Иако контроверзната судска одлука останува на сила, дипломатските активности резултираа со заедничка декларација меѓу Грција и Египет со која се гарантира заштитата на грчко-православниот идентитет и културното наследство на манастирот.

„Посебен подарок“ или бесчувствително мешање?

Во 2021 година, Египет го започна „Големиот проект за трансформација“ на земјата. Планот вклучува отворање хотели, еко-сместувања, центар за посетители, проширување на аеродромот и изградба на жичарница до Мојсеева Гора. Владата го промовира проектот како „Египетски подарок за светот и сите религии“.

Иако се чини дека работата е привремено запрена поради проблеми со финансирањето, рамнината Ел Раха веќе е трансформирана. Критичарите предупредуваат дека уникатните природни карактеристики на областа се уништуваат. Уште во 2023 година, УНЕСКО изрази загриженост и го повика Египет да ги запре работите, но тоа не се случи. Во јули, „World Heritage Watch“ го повика УНЕСКО да го стави местото на Листата на светско наследство во опасност.

Ова не е првиот египетски мегапроект што е критикуван поради недостаток на чувствителност кон уникатната историја на земјата. Сепак, владата ги смета своите планови како клучни за заживување на економијата, со цел да се достигнат 30 милиони туристи до 2028 година. Бедуините со децении се жалат дека се третирани како граѓани од втор ред, при што многумина повлекуваат паралели со развојот на Шарм Ел-Шеик, каде што локалните заедници исто така беа маргинализирани.

„Бедуините беа луѓето од регионот, водичите, работниците… Потоа дојде индустрискиот туризам и тие беа истиснати – не само без работа, туку и физички истиснати од морето“, изјави египетскиот новинар Моханад Сабри. Иако манастирот и длабокото религиозно значење на локацијата ќе преживеат, се чини дека неговата околина и вековните начини на живот ќе бидат неповратно променети.